EN MÜBÂREK GECE (KADİR GECESİ)

[dindersi]

“Kadir gecesi”, Muhammed aleyhisselâmın ümmetine mahsûs bir gecedir. Başka Peygamberlere böyle bir gece verilmemiştir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: “Allah, Kadir gecesini ümmetime hediye etmiş, ondan önce kimselere vermemiştir.” [Deylemî]

“Kadir gecesi”, kıymetli, şerefli, mübârek bir gecedir. Kur’ân-ı Kerîm’de medhedilen en kıymetli gecedir. Kadir gecesinin fazîleti, üstünlüğü [bin aydan daha fazîletli, kıymetli, hayırlı olduğu], bizzât Allahü teâlâ tarafından, Kur’ân-ı Kerîm’de Kadir sûresinde açıkça bildirilmiştir. Nasıl ki, altın madeni bakır, demir, kömür gibi madenlerden çok üstün ise, yine yâkût taşı diğer normal taşlardan çok kıymetli ise, bu gece de diğer normal gecelerden çok üstündür. Kadir gecesi, bu ay (Ramazân ayı) içindedir [Bakara, 185; Kadir, 1]. Kur’ân-ı Kerîm, Resûlullah Efendimize bu gece vahyedilmeye, gelmeye başlamıştır.

Kadir sûresinin sebeb-i nüzûlü

Bir gün Peygamber Efendimiz, önceki ümmetlerden bir mü’minin, 1.000 (bin) ay, durmadan, gece-gündüz Allah yolunda cihâd ettiğini anlatınca, orada hâzır bulunan Eshâb-ı Kirâmdan bazıları: “Biz, bu kısa ömrümüzle buna nasıl kavuşuruz? O mü’minin yaptığı bu ibâdeti nasıl yapabiliriz? Zâten ömrümüz buna yetmez” diye üzüldüler.

İşte bu sırada Cebrâîl aleyhisselâm, Peygamberimize “Kadir suresi”ni getirdi. Böylece Allahü teâlâ, “Kadir gecesi senin ve ümmetinindir” buyurup Habîbi’nin kalbini kuvvetlendirdi ve onun ümmetine, önceki ümmetlerin bin ayda (takriben 83 senede) yaptıkları ibâdetlerin sevâbını, bir gecede ihsân etmektedir. Hem de Kadir gecesi her sene, her Ramazân ayında gelir.

Başka bir rivâyete göre, Resûlullah Efendimize, kendisinden önceki insanların ömürlerinin ne kadar olduğu bildirilince, kendi ümmetinin ömürlerini kısa buldu; “uzun ömürlü olan diğer ümmetlerin işledikleri sâlih amelleri benim ümmetim işleyemezler” diye düşündü. Bunun üzerine Allahü teâlâ, ona, bin aydan hayırlı olan “Kadir gecesi”ni ihsân etti (İmâm Mâlik). Hattâ Eshâb-ı kirâm, “Kadir gecesinin bin aydan daha kıymetli, hayırlı olduğu” Kur’ân-ı kerîmde bildirilince, o kadar sevinmişlerdir ki, bir başka şeye bu kadar sevinmemişlerdir.

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

“Allahü teâlâ indinde en kıymetli gece, Kadir gecesidir.”

“Kadir gecesinde bir defa, Kadir sûresini okumak, (başka zamanda) Kur’ân-ı kerîmi hatmetmekten daha sevâptır. Bu gece koyun sağma müddeti kadar namaz kılmak, ibâdet etmek, bir ay her geceyi ibâdetle geçirmekten daha kıymetlidir.”

Kadir gecesi Ramazân ayı içindedir; ama Kadir gecesinin hangi gece olduğu kesin olarak bildirilmemiştir. Hadîs-i şerîfte: “Allahü teâlâ, 5 şeyi 5 şey içinde: Rızâsını tâatte, gazabını günâhlarda, orta namazı 5 vakit namazda, evliyâsını halk arasında, Kadir gecesini ise Ramazân ayı içinde gizlemiştir” buyuruluyor.

O hâlde Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak için, hiçbir iyiliği küçük görmemelidir. Gazabı günâhlar içinde saklı olduğu için, hiçbir günâhı küçük görmemeli ve işlememeli; orta namazı kaçırmamak için, 5 vakit namazı vaktinde kılmalı; evliyâsı insanlar arasında gizli olduğu için, herkese iyi muâmele etmelidir.

Atalarımız, “Her geleni Hızır, her geceyi Kadir bil” demişlerdir. İmâm-ı Şâfiî, “Kadir gecesi, Ramazân-ı şerîf ayının 17. gecesinde”, İmâm-ı A’zam Ebu Hanife ise, “27. gecesinde olması çok vâki olur” demişlerdir.

Kadir gecesi ne zamandır?

Kadir gecesinin hangi gece olduğu kesin olarak bildirilmediğine göre, Kadir gecesini nerede arayacağız?

Kadir gecesini soran bir zâta Peygamber Efendimiz: “Bu yıl Ramazânın ilk gecesi idi geçti. 27. geceyi ihyâ et! Ramazânın 27. gecesini ihyâ edene, vücûdundaki kıllar sayısınca, hac, umre, şehîdlik ve gâzilik sevâbı verilir” buyurdu.

Hz. Âişe vâlidemize hitâben de, “13. gece idi geçti. Kadir gecesini kaçırdıysan, 27. geceye kavuşursun. O geceyi ihyâ edersen, âhiret yolculuğu için azık olarak o geceki ibâdet sana yeter” buyurdu.

Hadîs-i şerîflerde, Kadir gecesinin, Ramazân ayının son on gecesinde yani 20-30. geceleri arasında aranması bildirilmiştir. Nitekim Eshâb-ı Kirâm, Peygamber Efendimize Kadir gecesinin ne zaman olduğunu sorunca: “Kadir gecesini, Ramazân ayının son on gününde arayınız” buyurmuşlardır.

Hz. Âişe vâlidemiz buyurdu ki: “Resûlullah, Ramazân ayının son on gününde her zamankinden daha fazla ibâdet ederdi.” (Tirmizî)

Bu husûstaki hadîs-i şerîflerden birkaçı şöyledir:

“Kadir gecesini Ramazânın son on gününde arayın.” (Müslim)

“Kadir gecesini, Ramazânın son on gününün [21, 23, 25, 27 ve 29 gibi] tek gecelerinde veya Ramazânın son gecesinde arayınız. Sevâbını umarak Kadir gecesini ibâdetle geçirenin geçmiş ve gelecek günâhları affolur.” (İmâm Ahmed)

Bir başka zaman sorulduğunda ise, Kadir gecesini Ramazân ayının 27’sinde aramalarını emir ve tavsiye buyurmuşlardır.

Başka bir sahâbîye de, “Bu yıl Kadir gecesi geçti; fakat Ramazânın 27. gecesini ihyâ et! Kadir gecesi sevâbına kavuşursun. Şefâatten nasîpsiz kalmazsın” buyurdu.

“Kadir gecesi Ramazânın 27. gecesidir.” (Ebû Dâvud)

Makalemizi bir müjde ile bitirelim:

“(Daha önce) Kadir gecesine rastlamış olan bir geceyi ihyâ eden, Kadir gecesini ihyâ etmiş gibi sevâb kazanır” hadîs-i şerîfini düşünerek, sık sık vâki olan 27. gece ihyâ edilirse, o gece Kadir gecesi olmasa bile, büyük sevâba kavuşulur.